Adacık Antikoru
Adacık Antikoru pankreas adacık hücrelerine (islet cell) karşı antikorlar, pankreas fonksiyonun kronik endokrin bir hastalığı olan insüline bağlı diabetes mellitus (IDDM, tip I) hastalarının %80-90’ındatespit edilebilir. Bazı hastalarda erken semptomlar görülmeden önce adacık antikorları oluşabilirken, her zaman tespit edilemeyebilir. Diyabet ilerlerken antikor titresi düşer. Bu antikorun tanımlanan hedef antijenlerinden birisi, stiff man sendromunda da tespit edilebilen glutamat dekarboksilaz (GAD)’dır.
Adacık antikorları (isletme hücre antikorları olarak da bilinir), tip 1 diyabetin bir belirtisi olarak ortaya çıkan otoantikorlardır. Bağışıklık sistemi, tip 1 diyabetin temelinde yatan otoimmün süreçte pankreasın insülin üreten hücreleri olan adacıklara saldırır. Bu saldırı sonucunda adacıklar hasar görür ve insülin üretimi azalır veya durur. Adacık antikorları, bu otoimmün sürecin bir göstergesi olarak değerlendirilir.
Adacık antikorları, genellikle tip 1 diyabetin tanısında veya diyabet riskinin belirlenmesinde kullanılır. Bu otoantikorlar, kandaki antikor düzeylerinin ölçülmesiyle tespit edilir. Tipik olarak, dört farklı adacık antikoru türü araştırılır:
İnsülinoma Antikoru (IAA): İnsülinoma antikoru, pankreastaki adacıklarda bulunan insülini hedef alır. İnsülinoma antikoru pozitifliği, tip 1 diyabet riskini artırabilir.
GAD65 Antikoru: GAD65 (glutamat dekarboksilaz) antikoru, adacıklarda bulunan GAD65 enzimine karşı gelişen bir otoantikordur. GAD65 antikoru pozitifliği, tip 1 diyabetin bir göstergesi olarak kabul edilir.
ICA (İslet Hücre Antikorları): ICA, adacık hücrelerindeki çeşitli antikorların bir karışımını ifade eder. İslet hücre antikorları genellikle tip 1 diyabetin erken belirtilerinden biridir.
IA-2 (İnsülinoma Antijeni-2) Antikoru: IA-2 antikoru, adacıklardaki IA-2 proteinine karşı gelişen bir otoantikordur. IA-2 antikoru pozitifliği, tip 1 diyabet riskini artırabilir.
Adacık antikorları tip 1 diyabetin belirtileri ortaya çıkmadan önce bile tespit edilebilir. Bu nedenle, ailede tip 1 diyabet öyküsü olan veya diyabet riskini belirlemek isteyen bireylerde adacık antikorları testleri yapılabilir. Pozitif bir adacık antikoru testi, tip 1 diyabetin gelişme riskini artırır, ancak her pozitiflik tip 1 diyabetin kesin bir göstergesi değildir.
Adacık antikorları, tip 1 diyabetin teşhisi ve diyabet riskinin belirlenmesinde önemli bir araçtır. Pozitif bir adacık antikoru testi, bir bireyin tip 1 diyabete yakalanma riskini artırır. Bu durumda, düzenli olarak izlem ve erken müdahale önemlidir. Adacık antikorlarına sahip olan bireylerde, tip 1 diyabetin gelişmesini geciktirebilecek önleyici tedbirler alınabilir veya tedavi planı oluşturulabilir.
Sonuç olarak, adacık antikorları tip 1 diyabetin bir belirtisi olarak ortaya çıkar ve tip 1 diyabetin teşhisi ve riskinin belirlenmesinde kullanılır. Adacık antikoru testleri, diyabet riskini belirlemek isteyen veya ailede tip 1 diyabet öyküsü olan bireylerde uygulanır. Pozitif bir adacık antikoru testi, tip 1 diyabetin gelişme riskini artırır ve erken müdahale için izlem ve tedavi planlamasını gerektirebilir.